Αναλυτικός κατάλογος άρθρων

Με σκοπό τη διευκόλυνση των αναγνωστών ετοιμάστηκε ο ακόλουθος αναλυτικός κατάλογος των άρθρων που έχουν αναρτηθεί σε αυτόν τον ιστότοπο. Επειδή τα κείμενα είναι συνήθως εκτενή και η αρχειοθήκη τού ιστολογίου έχει μόνο χρονολογική και ειδολογική ταξινόμηση, η οποία δεν κατατοπίζει τον αναγνώστη, φάνηκε χρησιμότερο να υπάρχει ένας πίνακας περιεχομένων, στον οποίο τα άρθρα να καταχωρίζονται κατά θεματικές ενότητες. Ο κατάλογος θα ενημερώνεται με όσα άρθρα γραφτούν στο μέλλον και θα υπάρχει ως μόνιμος σύνδεσμος για τους επισκέπτες.

Ας σημειωθεί ότι, αν κάποιο άρθρο περιλαμβάνεται σε περισσότερα του ενός γνωστικά πεδία, θα καταχωρίζεται εκεί όπου κυρίως ανήκει ή είναι πιθανότερο να αναζητηθεί.

Εκφράζω την εκτίμησή μου προς τους αγαπητούς αναγνώστες που δαπάνησαν χρόνο να διαβάσουν ή και να σχολιάσουν τα παρακάτω άρθρα. Τους ευχαριστώ θερμά για την ανταπόκρισή τους.

Βιβλιοκριτική

1. Paul Cartledge: Η Εικονογραφημένη Ιστορία τής Αρχαίας Ελλάδας (Cambridge). Ομιλία από την παρουσίαση της ελληνικής μετάφρασης.
2. Νίκου Σαραντάκου: Γλώσσα μετ' εμποδίων. Βιβλιοκριτική παρουσίαση, Μέρος Α΄.
3. Γλωσσικά εμπόδια. Βιβλιοκριτική παρουσίαση (Νίκου Σαραντάκου: Γλώσσα Μετ' Εμποδίων), Μέρος Β΄.
4. Πίσω από τις γραμμές. Κριτική τής ελληνικής μετάφρασης βιβλίου τής H. Walter.
5. Παναγιώτη Κριμπά: Επιδράσεις τής Νεότερης Ελληνικής στις βαλκανικές γλώσσες. Βιβλιοκριτική παρουσίαση.
6. Νίκου Σαραντάκου: Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία. Βιβλιοκριτική παρουσίαση.

Γλωσσική μυθολογία

1. Γλωσσική παραμυθία. Ανατομία των γλωσσικών μύθων.
2. Γλωσσική παραμυθία: Η ομοιότητα και η αντιστοιχία. Η σπουδαιότητα της συστηματικής αντιστοιχίας έναντι της επιφανειακής ομοιότητας.
3. Γλωσσική παραμυθία: Η διατήρηση της δομής. Η μορφολογική δομή ως επαληθευτικό κριτήριο.
4. Γλωσσική παραμυθία: Η αρχή τής ομοχρονίας. Η ομοχρονία απαραίτητη συνθήκη για κάθε γλωσσική αλλαγή.
5. Ατοπήματα και ουτοπία. Η έλλειψη συστηματικότητας και η εσφαλμένη αξιολόγηση του υλικού στα γλωσσικά μυθεύματα.

Γνωσιακή γλωσσολογία

1. Η εικόνα στη γλωσσική αντίληψη. Εννοιοποίηση και εικονοσχήματα.
2. Η βάση τού μεταφορικού λόγου. Η αντίληψη ομοιότητας, ο τομέας-πηγή και ο τομέας-στόχος. Πώς λειτουργούν οι μεταφορές.
3. Στοπ καρέ. Πλαίσιο, προώθηση στο προσκήνιο και ιδεοποιημένα γνωσιακά πρότυπα (ICMs).

Δεοντολογία

1. Γλώσσα και αγωγή. Η αγωγή ως προϋπόθεση της επιστημονικής συζήτησης (εισαγωγικό άρθρο τού ιστολογίου).
2. Η δεοντολογία στην επιστήμη. Ποιες αρχές πρέπει να διέπουν την επιστημονική έρευνα.
3. Η τέχνη τής συνομιλίας. Προϋποθέσεις τού διαλόγου. Ευγένεια, σεβασμός και ευαισθησία ή ο καλός και ο κακός οδηγός.

Διδακτική τής γλώσσας

1. Το δέντρο, τα κλαδιά και τα κύματα: Σχήματα στη γλωσσική αλλαγή. Ο ρόλος τού παραδείγματος στη διδασκαλία τής ιστορικοσυγκριτικής γλωσσολογίας.
2. Όψεις τού μεσοπαθητικού παρατατικού. Προβλήματα περιγραφικής επάρκειας της γραμματικής σε μεσοπαθητικά ρήματα προερχόμενα από αρχαία σε -άω και -έω.

Εκδηλώσεις

1. Εκδήλωση της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών προς τιμήν τού καθηγητή Γεράσιμου Ρηγάτου. Πρόγραμμα της εκδήλωσης και συμμετοχή.
2. 8ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας: Ιωάννινα 30/8 - 2/9/2007. Αναγγελία και στιγμιότυπα.
3. Γλώσσα και αποταμιευμένη σοφία. Ομιλία στην εκδήλωση προς τιμήν τού καθηγητή Γεράσιμου Ρηγάτου.
4. Από το σημειωματάριο ενός συνεδρίου. Σημειώσεις και εντυπώσεις από την 30ή ετήσια συνάντηση του Τομέα Γλωσσολογίας τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
5. Ημερίδα τής Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας: 27 Ιανουαρίου 2010. Εκδήλωση για τα τριάντα χρόνια από την ίδρυση της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας.
6. 31η συνάντηση εργασίας τού Τομέα Γλωσσολογίας τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Περίληψη της ανακοίνωσής μου.
7. 33ο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Λειτουργικής Γλωσσολογίας: Κέρκυρα, 11-16 Οκτωβρίου 2010. Περίληψη της ανακοίνωσής μου.
8. Η διατροφική παράδοση στην Ελλάδα. Ομιλία κατά την παρουσίαση βιβλίου τού καθηγητή Γεράσιμου Ρηγάτου.
9. 10ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας: Κομοτηνή, 1-4 Σεπτεμβρίου 2011. Περίληψη της ανακοίνωσής μου.

Ετυμολογία

1. Ετυμολογικοί μετεωρισμοί. Κριτική στο άρθρο τού Χρίστου Δάλκου, «Η ενδοσυγκριτική μέθοδος», 2003, Λεξικογραφικόν Δελτίον 24, σελ. 131-159.
2. Φιλοξενημένα. Σύνδεσμοι προς δύο άρθρα ετυμολογικού περιεχομένου, ανηρτημένα στο Περιγλώσσιο.
3. Ετυμολογικές παρενέργειες: Η αμαξοστοιχία και η μηχανή. Κριτική στο άρθρο τού Ι.Ν. Ηλιούδη «À propos de l’étymologie des mots κτῆνος, ζερβός, φλογέρα, καζάνι», Αθηνά, τόμ. ΠΒ΄ [2000], σελ. 229-232.
4. Δυσετυμολόγητες λέξεις προερχόμενες από κύρια ονόματα. Η ομιλία μου στην Ημερίδα τής Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας.
5. Η προσωπογραφία τού αντιδανείου. Πώς ορίζεται το αντιδάνειο και πώς διακρίνεται από τα υπόλοιπα λεξικά δάνεια.

Ορθογραφία

1. Ας μιλήσουμε για ορθογραφία. Μέρος Α΄: Προϋποθέσεις τού διαλόγου.
2. Ας μιλήσουμε για ορθογραφία. Μέρος Β΄: Κριτική επιφυλλίδων τού κ. Γιάννη Η. Χάρη.
3. Ας μιλήσουμε για ορθογραφία. Μέρος Γ΄: Αρχές και συστηματοποίηση της ιστορικής / ετυμολογικής ορθογραφίας.
4. Ορθογραφία: Ο απόηχος μιας συζητήσεως. Διάλογος μεταξύ Μ. Τριανταφυλλίδη και Ν. Ανδριώτη για ζητήματα ορθογραφίας.
5. Ορθογραφικές αμφιγραφίες: μία ή δύο λέξεις; Προτάσεις για συστηματοποίηση των λόγιων λεξικών συνδυασμών.
6. Το τελικό -ν: Γραφέας και αναγνώστης. Αδυναμίες τής σχολικής ρύθμισης και άλλων εισηγήσεων. Γιατί ο ρόλος τού αναγνώστη έχει προτεραιότητα.
7. Στον αρμό τής σύνθεσης. Εξέταση της γραφής των συνθέτων με -ρρ- ή -ρ-. Ποιες αρχές ρυθμίζουν την ορθογραφική επιλογή.
8. Η ορθογραφία τού αντιδανείου. Αρχές και συστηματοποίηση των διαφόρων κατηγοριών με συνολική πρόταση για την ορθογραφική απόδοση.

Σημασιολογία

1. Η σημασιολογική δείνωση. Αιτίες και συνέπειες της σημασιολογικής χειροτέρευσης.
2. Η σημασιολογική δείνωση: Μέρος Β΄. Παραδείγματα λέξεων και φράσεων. Ο ρόλος της στα λεξικά δάνεια.
3. Γιατί οι λέξεις αλλάζουν σημασία. Αιτίες τής σημασιολογικής μεταβολής.
4. Στη μηχανή τού γλωσσικού χρόνου. Γραμματικοποίηση, αποσημασιοποίηση και αποχρωματισμός στη σημασιολογική μεταβολή.