Το 8ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας (8th International Conference on Greek Linguistics) θα πραγματοποιηθεί στα Ιωάννινα μεταξύ 30 Αυγούστου και 2 Σεπτεμβρίου 2007. Η ιστοσελίδα τής οργανωτικής επιτροπής παρέχει περισσότερες πληροφορίες στους ενδιαφερομένους, καθώς και το πλήρες πρόγραμμα των θεμάτων.
Πρόκειται για επιστημονικό συμπόσιο που συγκεντρώνει γλωσσολόγους όλων των κλάδων, οι οποίοι εκθέτουν τα συμπεράσματά τους από έρευνες στην ελληνική γλώσσα. Στο συγκεκριμένο συνέδριο θα υπάρχουν, εκτός από τις γενικές παράλληλες τάξεις, τέσσερεις επιπλέον ειδικές θεματικές ενότητες: Λεξικογραφία (διαχείριση λεξικογραφικού υλικού και σύγκριση λεξικών), Φωνητική (προσωδία τής Ελληνικής), Μορφολογία (ο ρόλος τού μηχανισμού τής συνθέσεως) και Διδακτική (νέα σχολικά βιβλία για τη γλώσσα και εξέταση του ρόλου τους).
Η ανακοίνωσή μου στο συνέδριο περιλαμβάνει τμήμα τής έρευνας μου σε ζητήματα ιστορικής σημασιολογίας υπό το θεωρητικό πρότυπο της γνωσιακής γλωσσολογίας και έχει θέμα: «Αλλαγές σημασίας στο εικονόσχημα του άξονα. Το παράδειγμα του ρήματος τρέπω».
Με εξαιρετικό ενδιαφέρον αναμένεται η επίσημη ίδρυση της Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Γλωσσολογίας (International Society for Greek Linguistics), η οποία είχε προαναγγελθεί στο προηγούμενο συνέδριό μας στο York (Μ. Βρετανία). Η Εταιρεία θα συστηθεί με σκοπό την έκδοση πρακτικών των συνεδρίων, την υποστήριξη σχετικού επιστημονικού περιοδικού, καθώς και δραστηριοτήτων που συνδέονται με την ελληνική γλωσσολογία. Στους στόχους τής Εταιρείας επιθυμούμε επίσης να περιληφθεί η παρουσίαση των επιτευγμάτων τής γλωσσικής επιστήμης με τρόπο εύληπτο στο μορφωμένο κοινό, ώστε να αναδεικνύεται η διαφορά μεταξύ τής επιστημονικής αλήθειας και των γλωσσικών μύθων, οι οποίοι διαδίδονται σε έντυπα, στα μέσα επικοινωνίας και στο διαδίκτυο.
Οι εκλεκτοί αναγνώστες που κατά καιρούς τιμούν με την παρουσία τους τις σελίδες αυτές προσκαλούνται θερμά να παρακολουθήσουν τις συνεδρίες που εμπίπτουν στα ενδιαφέροντά τους, εφόσον κατοικούν στην περιοχή των Ιωαννίνων ή πρόκειται να βρεθούν στον τόπο διεξαγωγής τού συνεδρίου. Τους περιμένουμε με ξεχωριστή χαρά.
Προσθήκη (6/9/07)
Στιγμιότυπα
To 8o Διεθνές Συνέδριο Γλωσσολογίας διεξήχθη στα Ιωάννινα με ιδιαίτερη επιτυχία, χάρις στην αυξημένη συμμετοχή και στην αφοσίωση που επέδειξε η οργανωτική επιτροπή. Πολλές ευχαριστίες χρωστώ προσωπικά στον εκλεκτό συνάδελφο Τάσο Τσαγγαλίδη, εκ των μελών τής οργανωτικής επιτροπής, ο οποίος προσέφερε διαρκώς λύσεις σε κάθε πρακτικό ζήτημα που ανέκυπτε. Η έκδοση των πρακτικών θα επισφραγίσει, καθώς πιστεύω, την άρτια πραγματοποίηση των εργασιών τού συνεδρίου.
Με κίνδυνο να αδικήσω αξιόλογες παρουσίες και ιδέες, θα στρέψω τώρα την προσοχή σε λίγες ανακοινώσεις με ξεχωριστό κατά την κρίση μου ειδικό βάρος.
Ο καθηγητής Χριστόφορος Χαραλαμπάκης (Αθήνα) παρουσίασε τις αρχές συγκροτήσεως του «Χρηστικού Λεξικού τής Νέας Ελληνικής», το οποίο θα εκδοθεί από την Ακαδημία Αθηνών. Εκτέθηκαν τα λεξικογραφικά κριτήρια που ελήφθησαν υπ’ όψιν, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο το νέο λεξικό θα χειρίζεται την κατάρτιση του λημματολογίου, τη συγχώνευση των σημασιών, την ορθογραφία, ακολουθώντας την αποκαλούμενη «χαλαρή νόρμα».
Ήταν προνόμιο να παρακολουθήσει κανείς τον γνωστό καθηγητή Vit Bubenik (Newfoundland, Καναδάς), ο οποίος ανέλυσε την εξέλιξη των Ι.Ε. τοπικών επιρρημάτων στις προθέσεις τής Αρχαίας Ελληνικής. Η νέα ταξινόμηση που προτάθηκε απαρτίζει ένα εξαιρετικά οικονομικό σύστημα, στο οποίο γίνεται καλύτερη διαχείριση των λαρυγγικών φθόγγων και λογικότερη διάρθρωση των σημασιών.
Ο αγαπητός συνάδελφος Θοδωρής Μαρκόπουλος (Cambridge) εξέθεσε πειστικά τη μέθοδο με την οποία διερευνάται η συμβολή των νοταριακών κειμένων στη Μεσαιωνική Ελληνική. Οι ιδέες του σχετικά με την ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση των κειμένων βοηθούν ώστε να αποκτηθεί καλύτερη εικόνα τους και να αποφευχθεί η αποκλειστική εξάρτηση από τη λογοτεχνική παραγωγή.
Η αγαπητή μου φίλη και συνάδελφος Julia Krivoruchko (Τελ Αβίβ & Cambridge), με την οποία κατά καιρούς συζητούμε ετυμολογικά ζητήματα, παρουσίασε ελληνοεβραϊκά κείμενα (κυρίως Βιβλικές αποδόσεις) ως πηγές τής ελληνιστικής γλώσσας. Οι σκέψεις της ερμηνεύουν πτυχές τής γλωσσικής μεταβολής που συχνά μένουν στο περιθώριο, όπως η εξέλιξη του ενάρθρου απαρεμφάτου και του εμμέσου αντικειμένου.
Αξιοπαρατήρητη ήταν η συμμετοχή τού Παναγιώτη Φίλου (Οξφόρδη), που συζήτησε τη λειτουργία τού λατινογενούς επιθήματος –άριος στα ελληνιστικά και μεσαιωνικά κείμενα. Η μεθοδολογικά σωστή παρατήρηση, ότι δείκτης ενσωματώσεως είναι η χρήση τού επιθήματος σε λέξεις ελληνικής αρχής (όχι λατινικά δάνεια), συνοδεύτηκε από αναλυτικούς πίνακες σχετικής χρονολόγησης.
Ακαταπόνητος ο καθηγητής Brian Joseph (Οχάιο), παρών σε όλα σχεδόν τα συνέδρια που έχουν σχέση με τη διαχρονία τής Ελληνικής, μίλησε για την εξέλιξη των ρηματικών επιθημάτων –μασταν, -σασταν και ανέλυσε ολόκληρο το επιθηματικό σύστημα του νεοελληνικού παρατατικού.
Η αγαπητή φίλη και παλιά μου συμφοιτήτρια Χρυσούλα Καραντζή-Ανδρειωμένου (Ακαδημία Αθηνών) παρουσίασε τους νέους τρόπους με τους οποίους οργανώνονται πλέον οι διαλεκτολογικές αποστολές και οι γλωσσογεωγραφικές μελέτες που καταρτίζονται στη συνέχεια. Τα σώματα προφορικού λόγου αποκτώνται με πιο αντιπροσωπευτικές μεθόδους, που δεν περιορίζονται σε ηλικιωμένους ομιλητές χαμηλής μορφώσεως, και αυτό οδηγεί σε ασφαλέστερα συμπεράσματα για τον πραγματικό λόγο τής κοινότητας.
Ήταν επίσης άκρως ενδιαφέρουσα η παρουσίαση της λειτουργίας τού σύστοιχου αντικειμένου από τον γνωστό καθηγητή Geoffrey Horrocks (Cambridge), ο οποίος συνήρπασε το ακροατήριο με τα παραδείγματα που παρέθεσε.
Αν και κάθε χρόνο διεξάγονται διάφορα γλωσσολογικά συμπόσια, το συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας έχει διακεκριμένη θέση για όσους ασχολούμαστε με την Ελληνική. Ήταν ευτύχημα ότι επικυρώθηκε η ίδρυση της Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Γλωσσολογίας και ορίστηκε επιτροπή, προκειμένου να επεξεργαστεί τους στόχους και τους τομείς τής δράσης της. Από τη συναρμογή των ποικίλων απόψεων των μελών μπορεί να προκύψει το πολύτιμο αγαθό τής ισορροπίας.
