8/8/07

8ο Διεθνές Συνέδριο Γλωσσολογίας: Ιωάννινα, 30/8 - 2/9 2007 (αναγγελία και στιγμιότυπα)

Το 8ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας (8th International Conference on Greek Linguistics) θα πραγματοποιηθεί στα Ιωάννινα μεταξύ 30 Αυγούστου και 2 Σεπτεμβρίου 2007. Η ιστοσελίδα τής οργανωτικής επιτροπής παρέχει περισσότερες πληροφορίες στους ενδιαφερομένους, καθώς και το πλήρες πρόγραμμα των θεμάτων.

Πρόκειται για επιστημονικό συμπόσιο που συγκεντρώνει γλωσσολόγους όλων των κλάδων, οι οποίοι εκθέτουν τα συμπεράσματά τους από έρευνες στην ελληνική γλώσσα. Στο συγκεκριμένο συνέδριο θα υπάρχουν, εκτός από τις γενικές παράλληλες τάξεις, τέσσερεις επιπλέον ειδικές θεματικές ενότητες: Λεξικογραφία (διαχείριση λεξικογραφικού υλικού και σύγκριση λεξικών), Φωνητική (προσωδία τής Ελληνικής), Μορφολογία (ο ρόλος τού μηχανισμού τής συνθέσεως) και Διδακτική (νέα σχολικά βιβλία για τη γλώσσα και εξέταση του ρόλου τους).

Η ανακοίνωσή μου στο συνέδριο περιλαμβάνει τμήμα τής έρευνας μου σε ζητήματα ιστορικής σημασιολογίας υπό το θεωρητικό πρότυπο της γνωσιακής γλωσσολογίας και έχει θέμα: «Αλλαγές σημασίας στο εικονόσχημα του άξονα. Το παράδειγμα του ρήματος τρέπω».

Με εξαιρετικό ενδιαφέρον αναμένεται η επίσημη ίδρυση της Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Γλωσσολογίας (International Society for Greek Linguistics), η οποία είχε προαναγγελθεί στο προηγούμενο συνέδριό μας στο York (Μ. Βρετανία). Η Εταιρεία θα συστηθεί με σκοπό την έκδοση πρακτικών των συνεδρίων, την υποστήριξη σχετικού επιστημονικού περιοδικού, καθώς και δραστηριοτήτων που συνδέονται με την ελληνική γλωσσολογία. Στους στόχους τής Εταιρείας επιθυμούμε επίσης να περιληφθεί η παρουσίαση των επιτευγμάτων τής γλωσσικής επιστήμης με τρόπο εύληπτο στο μορφωμένο κοινό, ώστε να αναδεικνύεται η διαφορά μεταξύ τής επιστημονικής αλήθειας και των γλωσσικών μύθων, οι οποίοι διαδίδονται σε έντυπα, στα μέσα επικοινωνίας και στο διαδίκτυο.

Οι εκλεκτοί αναγνώστες που κατά καιρούς τιμούν με την παρουσία τους τις σελίδες αυτές προσκαλούνται θερμά να παρακολουθήσουν τις συνεδρίες που εμπίπτουν στα ενδιαφέροντά τους, εφόσον κατοικούν στην περιοχή των Ιωαννίνων ή πρόκειται να βρεθούν στον τόπο διεξαγωγής τού συνεδρίου. Τους περιμένουμε με ξεχωριστή χαρά.


Προσθήκη (6/9/07)

Στιγμιότυπα


To 8o Διεθνές Συνέδριο Γλωσσολογίας διεξήχθη στα Ιωάννινα με ιδιαίτερη επιτυχία, χάρις στην αυξημένη συμμετοχή και στην αφοσίωση που επέδειξε η οργανωτική επιτροπή. Πολλές ευχαριστίες χρωστώ προσωπικά στον εκλεκτό συνάδελφο Τάσο Τσαγγαλίδη, εκ των μελών τής οργανωτικής επιτροπής, ο οποίος προσέφερε διαρκώς λύσεις σε κάθε πρακτικό ζήτημα που ανέκυπτε. Η έκδοση των πρακτικών θα επισφραγίσει, καθώς πιστεύω, την άρτια πραγματοποίηση των εργασιών τού συνεδρίου.

Με κίνδυνο να αδικήσω αξιόλογες παρουσίες και ιδέες, θα στρέψω τώρα την προσοχή σε λίγες ανακοινώσεις με ξεχωριστό κατά την κρίση μου ειδικό βάρος.

Ο καθηγητής Χριστόφορος Χαραλαμπάκης (Αθήνα) παρουσίασε τις αρχές συγκροτήσεως του «Χρηστικού Λεξικού τής Νέας Ελληνικής», το οποίο θα εκδοθεί από την Ακαδημία Αθηνών. Εκτέθηκαν τα λεξικογραφικά κριτήρια που ελήφθησαν υπ’ όψιν, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο το νέο λεξικό θα χειρίζεται την κατάρτιση του λημματολογίου, τη συγχώνευση των σημασιών, την ορθογραφία, ακολουθώντας την αποκαλούμενη «χαλαρή νόρμα».

Ήταν προνόμιο να παρακολουθήσει κανείς τον γνωστό καθηγητή Vit Bubenik (Newfoundland, Καναδάς), ο οποίος ανέλυσε την εξέλιξη των Ι.Ε. τοπικών επιρρημάτων στις προθέσεις τής Αρχαίας Ελληνικής. Η νέα ταξινόμηση που προτάθηκε απαρτίζει ένα εξαιρετικά οικονομικό σύστημα, στο οποίο γίνεται καλύτερη διαχείριση των λαρυγγικών φθόγγων και λογικότερη διάρθρωση των σημασιών.

Ο αγαπητός συνάδελφος Θοδωρής Μαρκόπουλος (Cambridge) εξέθεσε πειστικά τη μέθοδο με την οποία διερευνάται η συμβολή των νοταριακών κειμένων στη Μεσαιωνική Ελληνική. Οι ιδέες του σχετικά με την ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση των κειμένων βοηθούν ώστε να αποκτηθεί καλύτερη εικόνα τους και να αποφευχθεί η αποκλειστική εξάρτηση από τη λογοτεχνική παραγωγή.

Η αγαπητή μου φίλη και συνάδελφος Julia Krivoruchko (Τελ Αβίβ & Cambridge), με την οποία κατά καιρούς συζητούμε ετυμολογικά ζητήματα, παρουσίασε ελληνοεβραϊκά κείμενα (κυρίως Βιβλικές αποδόσεις) ως πηγές τής ελληνιστικής γλώσσας. Οι σκέψεις της ερμηνεύουν πτυχές τής γλωσσικής μεταβολής που συχνά μένουν στο περιθώριο, όπως η εξέλιξη του ενάρθρου απαρεμφάτου και του εμμέσου αντικειμένου.

Αξιοπαρατήρητη ήταν η συμμετοχή τού Παναγιώτη Φίλου (Οξφόρδη), που συζήτησε τη λειτουργία τού λατινογενούς επιθήματος –άριος στα ελληνιστικά και μεσαιωνικά κείμενα. Η μεθοδολογικά σωστή παρατήρηση, ότι δείκτης ενσωματώσεως είναι η χρήση τού επιθήματος σε λέξεις ελληνικής αρχής (όχι λατινικά δάνεια), συνοδεύτηκε από αναλυτικούς πίνακες σχετικής χρονολόγησης.

Ακαταπόνητος ο καθηγητής Brian Joseph (Οχάιο), παρών σε όλα σχεδόν τα συνέδρια που έχουν σχέση με τη διαχρονία τής Ελληνικής, μίλησε για την εξέλιξη των ρηματικών επιθημάτων –μασταν, -σασταν και ανέλυσε ολόκληρο το επιθηματικό σύστημα του νεοελληνικού παρατατικού.

Η αγαπητή φίλη και παλιά μου συμφοιτήτρια Χρυσούλα Καραντζή-Ανδρειωμένου (Ακαδημία Αθηνών) παρουσίασε τους νέους τρόπους με τους οποίους οργανώνονται πλέον οι διαλεκτολογικές αποστολές και οι γλωσσογεωγραφικές μελέτες που καταρτίζονται στη συνέχεια. Τα σώματα προφορικού λόγου αποκτώνται με πιο αντιπροσωπευτικές μεθόδους, που δεν περιορίζονται σε ηλικιωμένους ομιλητές χαμηλής μορφώσεως, και αυτό οδηγεί σε ασφαλέστερα συμπεράσματα για τον πραγματικό λόγο τής κοινότητας.

Ήταν επίσης άκρως ενδιαφέρουσα η παρουσίαση της λειτουργίας τού σύστοιχου αντικειμένου από τον γνωστό καθηγητή Geoffrey Horrocks (Cambridge), ο οποίος συνήρπασε το ακροατήριο με τα παραδείγματα που παρέθεσε.


Αν και κάθε χρόνο διεξάγονται διάφορα γλωσσολογικά συμπόσια, το συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας έχει διακεκριμένη θέση για όσους ασχολούμαστε με την Ελληνική. Ήταν ευτύχημα ότι επικυρώθηκε η ίδρυση της Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Γλωσσολογίας και ορίστηκε επιτροπή, προκειμένου να επεξεργαστεί τους στόχους και τους τομείς τής δράσης της. Από τη συναρμογή των ποικίλων απόψεων των μελών μπορεί να προκύψει το πολύτιμο αγαθό τής ισορροπίας.

6 σχόλια:

Dr Moshe είπε...

Επειδή πολλοί αναγνώστες δεν έχουν ίσως παρευρεθεί σε επιστημονικά συνέδρια, έκρινα χρήσιμο να προσθέσω εδώ λίγα σχόλια, νομίζω αναγκαία.

Πέρα από τη συμβολή του στην επιστημονική γνώση, το συνέδριο αποτελεί ευνοϊκό χώρο για τη δοκιμή ιδεών. Η καλύτερη περίσταση για αυτή την ανταλλαγή δεν είναι, ασφαλώς, τα λίγα λεπτά που παραχωρούνται προς συζήτηση αμέσως μετά την κάθε ανακοίνωση. Συχνά ο χρόνος είναι περιορισμένος επειδή δεν τηρήθηκε το πρόγραμμα ή διότι οι ακροατές αναγκάζονται να φύγουν βιαστικά για να παρακολουθήσουν κάποια παράλληλη συνεδρία. Επιπλέον, όπως συμβαίνει σε κάθε τέτοιο συμπόσιο, η συζήτηση ενίοτε ξεστρατίζει όταν το κίνητρο του σχολιαστή είναι να προβάλει τον εαυτό του ή να οδηγήσει τον ομιλητή σε δύσκολη θέση.

Στην πραγματικότητα, οι πλέον γόνιμοι διάλογοι γίνονται στο περιθώριο του συνεδρίου κατά τη διάρκεια γευμάτων ή διαλειμμάτων. Χωρίς την πίεση του χρόνου και του ακροατηρίου, υπάρχει η άνεση να διευκρινιστεί κάθε σκοτεινό σημείο, να υποβληθούν προτάσεις και να επισημανθούν τα κενά ή οι αδυναμίες ορισμένης συλλογιστικής γραμμής. Είναι ευτύχημα ότι τέτοιοι απροσχεδίαστοι διάλογοι, που αποτελούν φυτώριο ιδεών, κόσμησαν και αυτό το συνέδριο.

Θεωρώ, τέλος, χρέος μου να μην παραλείψω πόσο εκτιμώ φίλους και συναδέλφους που θέλησαν να συζητήσουν μαζί μου ζητήματα γλωσσικού ενδιαφέροντος και σε αυτό το συνέδριο, όπως και στο παρελθόν. Ανέφερα ήδη μερικούς στο ενημερωτικό μου σημείωμα.

Επειδή μερικοί από τους συνέδρους δαπανούν επίσης δυνάμεις για την παροχή διαφωτιστικών πληροφοριών στους αναγνώστες τού διαδικτύου (που γίνεται πλέον κεντρικό εργαλείο γνώσεων), θέλω να τους βεβαιώσω ότι οι προσπάθειές τους δεν περνούν απαρατήρητες. Στον αγαπητό μου Φοινικιστή, εκλεκτό συνάδελφο και οτρηρό εργάτη τού ορθού επιστημονικού λόγου, εύχομαι από καρδιάς επιτυχία και πρόοδο: Η συνεισφορά του αξίζει κάθε μνεία. Οι αγαπητοί φίλοι Τέττιξ και Στωικός, νέοι γλωσσολόγοι με πολλά προσόντα, κερδίζουν αμέσως τον συνομιλητή με τη σπάνια γλωσσική (και γενικότερη) ευαισθησία τους: συνδυάζουν με την επιστήμη αξιέπαινες προσωπικές αρετές.

Σε αυτούς και σε άλλους συναδέλφους, που συναντώ επανειλημμένα σε διάφορα συνέδρια καθώς περνούν τα χρόνια, οφείλω πολλές ευχαριστίες για τις ευεργετικές και γόνιμες συζητήσεις μας, αλλά και για το εγκάρδιο χαμόγελό τους.

Τις ευχαριστίες μου αυτές δεν θα ήθελα να έχω παραλείψει.

Φοινικιστής είπε...

Ευχαριστώ πολύ για τα τόσο καλά και τιμητικά λόγια. Εύχομαι καλή συνέχεια. Και βέβαια προσυπογράφω τα σχόλια για τον Τέττιγα και τον Στωικό!

marjá είπε...

Κε Μωυσιάδη,
μπορεί να μην κατάφερα να σας εκφράσω από κοντά τα συγχαρητήριά μου για την ενδιαφέρουσα ανακοίνωσή σας, θα ήθελα όμως να σας ευχαριστήσω τόσο για την παρουσίαση όσο και για την απλότητα που διαφάνηκε μέσα από αυτήν. Να 'στε καλά και σας εύχομαι ό,τι καλύτερο!

Dr Moshe είπε...

Αγαπητή μου Μάρω,

Ευχαριστώ για τα σχόλιά σου. Το εκτιμώ ότι ήσουν παρούσα στην ομιλία μου και σε ευχαριστώ. Συνέχισε τη γόνιμη ενασχόλησή σου με τη διαλεκτολογία, που είναι πραγματικός θησαυρός.

Εύχομαι καλή συνέχεια και επιτυχία στις μεταπτυχιακές σου σπουδές.

Ανώνυμος είπε...

Στα στιγμιότυπα αυτού του συνεδρίου πρέπει οπωσδήποτε να προστεθεί και η εξαιρετικά εναργής, παραστατική και πληροφορητική παρουσίαση του κυρίου Μωυσιάδη. :) Η γνωσιακή προσέγγιση στη σημασιολογική μεταβολή ακούστηκε πολύ πειστική, ακόμα και σε έναν ακροατή που δεν παραδέχεται αυτήν την προσέγγιση σε άλλους χώρους, π.χ. στη γραμματική.

Σημαντικά επίσης στιγμιότυπα αυτού του συνεδρίου για μένα ήταν η ανακοίνωση της κ. Θεοφανοπούλου-Κοντού, που πειστικά έδειξε την προτεραιότητα των συντακτικών περιορισμών έναντι πραγματολογικών όρων στην αποσαφήνιση μιας περίπτωσης "αδιαφανών" δομών (τις που-αναφορικές προτάσεις που έχουν πρόσφατα εξεταστεί στο γνωσιακό πλαίσιο), καθώς και οι ανακοινώσεις της Άννας Ρούσσου, των Αναγνωστοπούλου & Αλεξιάδου, της Ουρανίας Σινοπούλου και των Λαβίδα & Παπαγγελή.

Ευχαριστώ πολύ για τα καλά λόγια που γράφτηκαν για μένα και την -εν πολλοίς τουριστική- παρουσία μου στα Γιάννενα. :)

marjá είπε...

Σας ευχαριστώ πολύ για τις ευχές! Να 'στε καλά!